رسانههای اجتماعی به بخش جداییناپذیر از زندگی روزمره ما تبدیل شدهاند و بستری را برای ارتباط، اشتراکگذاری اطلاعات و باخبر شدن از رویدادهای جاری در اختیار ما قرار میدهند.
با این حال، ظهور رسانه های اجتماعی همچنین به گسترش اطلاعات نادرست و اخبار جعلی منجر شده است که میتواند عواقب جدی در دنیای واقعی داشته باشد.
از دستکاری سیاسی و آزار اینترنتی گرفته تا نگرانیهای مربوط به حریم خصوصی و مسایل مربوط به سلامتی و صحت، اثرات منفی رسانههای اجتماعی در سالهای اخیر به طور فزایندهای آشکار شده است، که این اطلاعات همواره به گونه نادرست یا گمراه کننده به شکل اخبار واقعی ارایه میشود.
این پدیده به دلیل قدرت تاثیرگذاری بر افکار عمومی، اختلاف افگنی و آسیب رساندن، به یک نگرانی قابل توجه برای افراد، سازمانها و دولتها تبدیل شده است.
درک ماهیت اخبار جعلی و تاثیر آن بر جامعه برای مبارزه موثر با انتشار آن بسیار مهم است. همانطور که رسانه های اجتماعی به تکامل خود ادامه میدهند، مهم است که خطرات را درک کرده و اقداماتی را برای جلوگیری از انتشار اطلاعات نادرست انجام داده و از خود و جوامع خود محافظت کنیم.
حال باید فهمید دلایل انتشار اطلاعات و اخبار نادرست از سوی برخی افراد یا رسانه ها چیست؟
دلایل مختلف برای انتشار اخبار جعلی و اطلاعات نادرست در رسانه های اجتماعی وجود دارد.
اولاً، سهولت اشتراکگذاری اطلاعات در پلتفرمهای رسانههای اجتماعی باعث میشود که اطلاعات نادرست به سرعت ویروسی شوند.
ثانیاً، برخی افراد یا گروهها عمداً اخبار جعلی را برای پیشبرد منافع شخصی، سیاسی یا مالی خود ایجاد و به اشتراک میگذارند.
ثالثاً، فقدان مکانیزمهای راستیآزمایی در پلتفارمهای رسانههای اجتماعی اجازه میدهد تا اطلاعات نادرست بدون کنترول منتشر شود.
از اطلاعات نادرست و اخبار جعلی میتوان برای موارد ذیل استفاده کرد:
احساس گرایی: اطلاعات نادرست و اخبار جعلی میتواند هیجانانگیز و جلب توجه کند که میتواند باعث افزایش تعامل و ایجاد کلیک، لایک، اشتراک گذاری و نظرات بیشتر شود.
برنامه های سیاسی: از اطلاعات نادرست و اخبار جعلی میتوان برای پیشبرد برنامه های سیاسی، با انتشار اطلاعات نادرست که از یک حزب سیاسی یا نامزد خاص حمایت میکند، استفاده کرد.
سود مالی: از اطلاعات نادرست و اخبار جعلی میتوان برای ایجاد درآمد، با جذب ترافیک به وبسایتها یا صفحات رسانه های اجتماعی که دارای تبلیغات یا محتوای سپانسرشده هستند، استفاده کرد
باورهای ایدیولوژیک: اطلاعات نادرست و اخبار جعلی میتواند توسط افراد یا گروههایی که دارای اعتقادات ایدیولوژیک قوی استند منتشر شود، حتی اگر اطلاعات توسط حقایق یا شواهد پشتیبانی نشود.
نیت مخرب: اطلاعات نادرست و اخبار جعلی را میتوان به قصد آسیب رساندن یا ایجاد هرج و مرج، از طریق انتشار شایعات یا ادعاهای نادرست در مورد افراد یا گروهها منتشر کرد.